Kancelaria Adwokat Mateusz Daniluk

Adwokat Mateusz Daniluk

Kancelaria Prawna

Menu

Umowa o dzieło a umowa zlecenie – która forma jest korzystniejsza?

Wybór odpowiedniej formy zatrudnienia lub współpracy jest jednym z kluczowych wyzwań dla osób podejmujących działalność zarobkową. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie mają swoje wady oraz zalety, a ich zastosowanie zależy od specyfiki wykonywanej pracy, oczekiwań stron i regulacji prawnych. W tym artykule przedstawiamy główne różnice między tymi formami umów oraz wskazujemy, która z nich może być korzystniejsza w danej sytuacji

Czym jest umowa o dzieło?

Umowa o dzieło to jedna z form umów cywilnoprawnych uregulowana w Kodeksie cywilnym. Jej istotą jest wykonanie określonego dzieła przez przyjmującego zamówienie. Dzieło to może mieć charakter materialny (np. wykonanie mebla, namalowanie obrazu) lub niematerialny (np. stworzenie programu komputerowego, napisanie artykułu).

Kluczowe cechy umowy o dzieło:

  1. Rezultat: Umowa o dzieło jest umową rezultatu, co oznacza, że jej głównym celem jest osiągnięcie określonego efektu. Strona zamawiająca ocenia jakość i zgodność dzieła z ustaleniami.
  2. Odpowiedzialność: Wykonawca odpowiada za jakość dzieła i jego zgodność z umową. W razie wad zamawiający może żądać naprawienia dzieła, obniżenia wynagrodzenia lub odstąpić od umowy.
  3. Brak obowiązku ubezpieczeń: Umowa o dzieło nie wiąże się z obowiązkiem odprowadzania składek ZUS (z wyjątkiem sytuacji, gdy zawierana jest z własnym pracodawcą).

Kiedy warto wybrać umowę o dzieło?

Umowa o dzieło jest korzystna, gdy:

  • wykonywana praca ma charakter jednorazowy i ukierunkowany na osiągnięcie konkretnego rezultatu,
  • zamawiający i wykonawca chcą uniknąć dodatkowych kosztów związanych z obowiązkiem odprowadzania składek ZUS,
  • praca nie wymaga ciągłego nadzoru ze strony zamawiającego.

Warto również zauważyć, że umowy o dzieło są często wykorzystywane w branżach kreatywnych, takich jak grafika, pisanie czy programowanie, gdzie istotą pracy jest dostarczenie gotowego produktu.

Czym jest umowa zlecenie?

Umowa zlecenie jest także umową cywilnoprawną, regulowaną przez Kodeks cywilny. Jej celem jest wykonanie przez zleceniobiorcę określonych czynności na rzecz zleceniodawcy. W przeciwieństwie do umowy o dzieło, umowa zlecenie jest umową starannego działania, co oznacza, że zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonywania powierzonych mu czynności z należytą starannością, ale nie ponosi odpowiedzialności za osiągnięcie konkretnego rezultatu.

Kluczowe cechy umowy zlecenie:

  1. Staranność: Zleceniobiorca zobowiązuje się do starannego wykonywania powierzonych czynności, ale nie odpowiada za brak rezultatu, jeśli wykonywał je zgodnie z umową.
  2. Podleganie ZUS: Umowa zlecenie wiąże się z obowiązkiem odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (z wyjątkiem sytuacji, gdy zleceniobiorca jest studentem do 26. roku życia).
  3. Większa elastyczność: Strony mogą swobodnie ustalać warunki umowy, takie jak czas pracy, zakres czynności czy wynagrodzenie.

Kiedy warto wybrać umowę zlecenie?

Umowa zlecenie jest korzystna, gdy:

  • praca wymaga ciągłego nadzoru lub ściśle określonych zasad wykonania,
  • zleceniobiorca chce uzyskać dostęp do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych,
  • praca ma charakter powtarzalny lub długoterminowy.

Przykłady zastosowania umowy zlecenie to prace usługowe, takie jak obsługa klienta, prace porządkowe czy długotrwała współpraca w ramach wsparcia administracyjnego.

Różnice między umową o dzieło a umową zlecenie

Choć oba rodzaje umów są regulowane przez Kodeks cywilny, ich specyfika znacznie się różni. Poniższa tabela prezentuje najważniejsze różnice:

 

Kryterium

Umowa o dzieło

Umowa zlecenie

Charakter umowy

Umowa rezultatu

Umowa starannego działania

Podleganie ZUS

Nie (z wyjątkiem umowy z własnym pracodawcą)

Tak (z wyjątkiem studentów do 26. roku życia)

Zakres odpowiedzialności

Odpowiedzialność za jakość i wykonanie dzieła

Odpowiedzialność za należytą staranność

Koszty uzyskania przychodu

50% (przy dziełach o charakterze twórczym)

20%

Zakres pracy

Ograniczony do określonego dzieła

Szerszy, obejmujący powtarzalne czynności

 

Dodatkowo, warto pamiętać, że umowy zlecenie są bardziej elastyczne w kontekście zmieniających się warunków pracy, co może być istotne dla osób wykonujących różnorodne zadania.

Która forma jest korzystniejsza?

Decyzja o wyborze między umową o dzieło, a umową zlecenie zależy od indywidualnych potrzeb i okoliczności współpracy. Oto kilka aspektów, które warto wziąć pod uwagę:

  1. Charakter pracy: Jeśli praca wymaga osiągnięcia konkretnego rezultatu, np. stworzenia projektu graficznego, lepszym wyborem będzie umowa o dzieło. Natomiast w przypadku prac powtarzalnych, takich jak obsługa klienta czy sprzątanie, odpowiedniejsza będzie umowa zlecenie.
  2. Koszty zatrudnienia: Umowa o dzieło jest korzystniejsza finansowo dla obu stron ze względu na brak obowiązku odprowadzania składek ZUS. Jednak zleceniobiorcy tracą w ten sposób dostęp do ubezpieczeń społecznych.
  3. Bezpieczeństwo socjalne: Umowa zlecenie zapewnia dostęp do ubezpieczeń zdrowotnych i emerytalnych, co może być istotne szczególnie w przypadku długoterminowej współpracy.
  4. Rozliczenia podatkowe: W przypadku umowy o dzieło z autorskimi prawami majątkowymi możliwe jest zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodu, co znacząco obniża należny podatek dochodowy.

 

Warto również uwzględnić branżę, w której działają strony umowy, ponieważ różne dziedziny wymagają odmiennych form współpracy. Przykładowo, w branżach twórczych dominują umowy o dzieło, podczas gdy w sektorze usługowym częściej korzysta się z umów zlecenie.

Dla ułatwienia decyzji można przygotować checklistę, która uwzględni kluczowe kryteria, takie jak:

  • Czy praca wymaga osiągnięcia konkretnego rezultatu?
  • Czy konieczne jest podleganie ubezpieczeniom społecznym?
  • Jaki jest czas trwania współpracy?
  • Czy strony preferują elastyczne warunki umowy?

Odpowiedzi na te pytania pomogą w podjęciu świadomej decyzji i wyborze formy współpracy najbardziej odpowiadającej potrzebom obu stron.

 

Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie mają swoje specyficzne zastosowania i korzyści. Wybór odpowiedniej formy współpracy powinien być poprzedzony analizą charakteru pracy, oczekiwań stron oraz aspektów prawnych i podatkowych. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże dopasować najlepsze rozwiązanie do konkretnej sytuacji.

Podobne wpisy